Eerlijke handel of fair trade bevordert de duurzame ontwikkeling in de internationale handel, met name bij de export van arme landen naar rijke Westerse landen. Fair trade betekent dat bijvoorbeeld koffieboeren, cacaoboeren of bananenboeren in Latijns-Amerika, Afrika en Zuidoost-Azië een eerlijke prijs krijgen voor hun exportproducten. Een prijs die in verhouding staat tot de werkelijke productiekosten, en niet een prijs die wordt bepaald door de verhoudingen op de internationale markt. Fairtrade-producten dienen daarnaast te voldoen aan strenge milieueisen. Fairtrade-producten zijn in Nederland en België herkenbaar aan het Max Havelaar keurmerk en worden verkocht in wereldwinkels, supermarkten, warenhuizen en natuurvoedingswinkels.
De geloofwaardigheid van fairtrade staat of valt met het bepalen van strikte criteria en een grondige en permanente controle op de naleving daarvan. Inmiddels zijn fairtrade-keurmerken uit 23 landen, waaronder ook het Nederlandse Max Havelaar, aangesloten bij een autonome en onafhankelijke wereldwijde koepelorganisatie, FLO-eV (Fairtrade Labelling Organizations International). De FLO-eV stelt de fairtrade-criteria vast en organiseert assistentie om producenten te helpen de normen te halen. Het controleorgaan FLO-Cert functioneert volledig los van FLO-eV en controleert met een team van 54 inspecteurs producenten en handelaren die in aanmerking willen komen voor een fairtrade-certificatie.
Dit gebeurt aan de hand van 250 evaluatiecriteria die onder meer betrekking hebben op de arbeidsvoorwaarden en de investeringen in sociale, milieuvriendelijke en economische ontwikkeling. De nationaal opererende keurmerkorganisaties die bij de FLO-eV zijn aangesloten (zoals Max Havelaar) spannen zich in om in eigen land het fairtrade-keurmerk te promoten. Daarnaast faciliteren en contracteren ze bedrijven die artikelen met fairtrade-keurmerk in hun assortiment willen opnemen, controleren ze de verkoop onder keurmerk en bereiden ze – samen met FLO-eV - uitbreiding van het assortiment voor.
Een product dat het Fairtrade-keurmerk draagt, beantwoordt aan de volgende criteria:
Wie deze controles niet doorstaat, krijgt geen certificaat of verliest het.